Przesuwanie wykresu w górę lub w dół
Przesunięcie w górę:
Wykres funkcji \(g(x)=f(x) + q\), gdzie \(q>0\) otrzymujemy przez przesunięcie wykresu funkcji \(f(x)\) o \(q\) jednostek w górę wzdłuż osi OY.
Zauważmy, że przy przesunięciu wykresu funkcji w górę dziedzina funkcji pozostaje bez zmian, zmienia się natomiast zbiór wartości funkcji (również "przesuwa się" w górę).
W powyższym przykładzie dziedziną funkcji \(f\) jest zbiór \((-4, 4]\), a zbiór wartości jest równy \((-2, 4]\).
Po przesunięciu wykresu dziedziną funkcji \(g\) jest nadal zbiór \((-4, 4]\), natomiast zbiór wartości jest równy \((-2+3, 4+3]=(1, 7]\).
Przesunięcie w dół:
Wykres funkcji \(g(x)=f(x) - q\), gdzie \(q>0\) otrzymujemy przez przesunięcie wykresu funkcji \(f(x)\) o \(q\) jednostek w dół wzdłuż osi OY.
Zauważmy, że przy przesunięciu wykresu funkcji w dół dziedzina funkcji pozostaje bez zmian, zmienia się natomiast zbiór wartości funkcji (również "przesuwa się" w dół).
W powyższym przykładzie dziedziną funkcji \(f\) jest zbiór \((-4, 4]\), a zbiór wartości jest równy \((-2, 4]\).
Po przesunięciu wykresu dziedziną funkcji \(g\) jest nadal zbiór \((-4, 4]\), natomiast zbiór wartości jest równy \((-2-2, 4-2]=(-4, 2]\).
Przykład 1
Dany jest wykres funkcji \(f\).
Naszkicujemy wykres funkcji \(g(x) = f(x)+2\). Określimy dziedzinę i zbiór wartości funkcji \(f\) i funkcji \(g\).
Ponieważ \(g(x) = f(x)+2\), więc wykres funkcji \(g\) otrzymamy przesuwając wykres funkcji \(f\) o 2 jednostki w górę.
\(D_{f}=D_{g}=(-\infty,\;5]\)
\(Z_{wf}=(-\infty,\;1]\), zaś \(Z_{wg}=(-\infty,\;1+2]=(-\infty,\;3]\)
Przykład 2
Polecenie:
Dziedziną funkcji \(f\) jest zbiór \([-4, \;5)\), a zbiorem wartości tej funkcji jest zbiór \((0,\;6)\). Wyznacz dziedzinę i zbiór wartości funkcji \(g(x)=f(x)-4\).
Wyjaśnienie:
Wykres funkcji \(g\) otrzymamy przez przesunięcie wykresu funkcji \(f\) o 4 jednostki w dół. Dziedzina funkcji \(g\) będzie taka sama, jak dziedzina funkcji \(f\), natomiast zbiór wartości funkcji \(g\) "przesunie się" o 4 jednostki w dół:
\(D_{g} =[-4, \;5)\)
\(Z_{wg}=(0-4,\;6-4)=(-4,\;2)\).