Przybliżenie dziesiętne

Przybliżenie dziesiętne (zaokrąglenie) jest to przybliżenie danej liczby przez ułamek dziesiętny mający skończoną liczbę cyfr po przecinku.

 

Stosujemy następujące zasady przybliżania:

 

  • Jeżeli pierwszą z odrzuconych cyfr jest 0, 1, 2, 3 lub 4, to ostatnią z zachowanych cyfr pozostawiamy bez zmiany; wówczas wartość przybliżona jest mniejsza niż dana liczba i mówimy, że przybliżenie jest z niedomiarem

 

  • Jeżeli pierwszą z odrzuconych cyfr jest 5, 6, 7, 8 lub 9, to ostatnią z zachowanych cyfr zwiększamy o 1; wówczas wartość przybliżona jest większa niż dana liczba i mówimy, że przybliżenie jest z nadmiarem

Przykład 1

Polecenie:

Wyznacz przybliżenie liczby 43,49567 z dokładnością do części tysięcznych (do trzech cyfr po przecinku).
 
 
Rozwiązanie:
 
Części tysięczne występują na trzech pierwszych miejscach po przecinku, zatem patrzymy na 4 cyfrę po przecinku (trzy mają zostać):  43,49567

Widzimy, że jest to 6, więc do ostatniej zachowanej cyfry (na trzecim miejscu) dodamy 1, a resztę cyfr odrzucimy.


Ilustracja przybliżenia 43,49567 ≈ 43,496. Po obu stronach liczba 6 jest oznaczona na czerwono.

Przykład 2

Polecenie:
 
Wyznacz przybliżenie liczby 43,49567 z dokładnością do części setnych (do dwóch cyfr po przecinku)
 
 
Rozwiązanie:

Części setne występują na dwóch pierwszych miejscach po przecinku, zatem patrzymy na 3 cyfrę po przecinku (dwie mają zostać):  43,49567
 
Widzimy, że jest to 5, więc do ostatniej zachowanej cyfry (na drugim miejscu) dodamy 1, a resztę cyfr odrzucimy. 
 
Jesli jednak 9 zwiększymy o 1, to otrzymamy 10. W takich przypadkach na drugim miejscu zapisujemy 0, a pierwszą cyfrę po przecinku zwiększamy o 1(tak jak po dodaniu 0,01)
 
 

Ilustracja przybliżenia 43,49567 ≈ 43,50. Po obu stronach liczba 5 jest oznaczona na czerwono.

 

Przykład 3

Polecenie:

 

Wyznacz przybliżenie liczby 43,49567 z dokładnością do jedności (bez cyfr po przecinku)

 

Rozwiązanie:

 

Ostatnią zachowaną cyfrą będzie cyfra jedności, a więc patrzymy na pierwszą cyfrę po przecinku.

Widzimy, że jest to 4, a więc przybliżamy odrzucając wszystkie cyfry po przecinku, a cyfrę jedności pozostawiamy bez zmian.

 

 

Ilustracja przybliżenia 43,49567 ≈ 43. Po lewej stronie pierwsza liczba po przecinku jest oznaczona na czerwono. Po prawej stronie 3 jest oznaczone na czerwono.